Techniek

Magnetrix

Meester Juul onderzoekt: Magnetrix in de onderbouw

Magnetrix: introductie

Eerste indruk

Magneten. Het is toch net toveren? Hoe laat je anders pijlen, touwtjes en slingers bewegen zonder ze daadwerkelijk aan te raken?

Wijzertjes beginnen te draaien, een pendel begint wild te bewegen en metalen vormen blijven als vanzelf aan een hendel plakken. Er zitten zelfs spelelementen in; kegeltjes proberen om te tikken natuurlijk zonder ze aan te raken en alles via magnetische principes.

Ieder kind heeft zich wel eens afgevraagd waardoor de koelkast dicht blijft zitten of waardoor er schroeven aan een schroevendraaier blijven ‘plakken’. Magnetrix geeft antwoord op deze vragen en laat kinderen op een laagdrempelige manier experimenteren met magneten en hun functie. 

De handleiding loodst je zo door alle mogelijke opstellingen. Middels plaatjes maar ook uitleg in tekstvorm kun je ze snel in elkaar zetten. Bij ieder experiment staat een beetje achtergrondinformatie die je op weg helpt. Ook staan er interessante vragen om kinderen aan het denken te zetten. Op deze manier leren ze niet zomaar aan te nemen wat er gebeurt, maar juist verder te denken naar de reden hierachter.

De brug en speelveld vormen de basis voor de opstellingen. De magneten die in allerlei vormen vertegenwoordigd zijn, zijn op verschillende manieren te gebruiken. De magneetvormen in de vorm van dieren en andere bekende figuren spreken meteen tot de verbeelding. Alles is zoals je gewend bent van deze maker; netjes op te ruimen in een stevige houten doos met plek voor alles wat er in zit.

In de onderbouw

Ook nu weer beginnen we met het openmaken van de doos. De materialen zitten netjes weggewerkt en het is door de logische plaatsing van alles ook goed mogelijk om kinderen alles zelf op te laten ruimen.

Er zitten behoorlijk veel materialen in de doos, van de meeste dingen is niet meteen duidelijk wat je er mee moet. De meeste magneten reageren natuurlijk op elkaar - wat eigenlijk best grappige situaties oplevert - maar het brengt je nog niet echt verder als het gaat om de werking van de opstellingen.

Het aparte doosje voor de magneet vormen spreekt de kinderen erg aan.. Ze liggen keurig gescheiden door vloeipapiertjes op elkaar. Door deze zorgvuldige manier van inpakken is te merken dat de kinderen er ook veel voorzichtiger mee omgaan dan met de houten onderdelen. Een mooie bijkomstigheid.

De kinderen komen al snel tot de conclusie dat de acryl assen in de gaten van het speelveld passen. Sommige onderdelen hebben ook een gat aan de onderkant, maar waar ze nou precies voor dienen?

Dit ontdekkende leren vind ik altijd het leukste onderdeel van en nieuw materiaal, gewoon lekker proberen; er kan toch niks mis gaan zolang je een beetje rustig te werk gaat. Het vertrouwen dat je hiermee in de kinderen stelt werkt volgens mij op hun zelfvertrouwen en vermogen om onbekende situaties te ‘analyseren’ om tot handelen te komen. Waarmee het doel al snel verder ligt dan enkel het bouwen van wat opstellingen.

De handleiding geeft allereerst een basisopstelling, die van de chaos pendel. Er staat hoe je deze moet opbouwen, wat de afstanden moeten zijn en waar de verschillende onderdelen precies geplaatst moeten worden. Vervolgens volgen de experimenten.

Meteen wordt uitgelegd wat er met de acryl staafjes moet gebeuren, een geruststelling voor sommige kinderen omdat ze werkelijk geen idee hadden waar ze nou echt voor dienden. De eerste drie experimenten zijn gebaseerd op deze basisopstelling; ze leggen je meteen uit dat een magneet feitelijk twee dingen kan doen: aantrekken of afstoten. De derde en laatste opstelling is spel waarbij de kinderen het zojuist geleerde kunnen toepassen door met een magneet onder het speelvlak de slinger zover te krijgen dat hij kegeltjes omstoot.

Iedereen wil het spel spelen en het enthousiasme komt nu echt van de grond. Het speelveld is redelijk klein, dus een enorme zwieper geven aan de pendel (via de magneet) is niet mogelijk. De kinderen worden zo uitgedaagd tot het bedenken van creatieve oplossingen waarbij vernuft centraal staat.

De volgende experimenten gaan over onzichtbare aandrijving; door aan een knop te draaien gaat een ander onderdeel dat niet in fysiek in verbinding staat draaien, dit is leuk, maar dit hebben we ook wel weer snel gezien. Later met toevoeging van de zogeheten kracht overdragers wordt het wat interessanter. Zeker door de mogelijke vragen die geopperd worden, worden de onderliggende principes op een kinderlijke manier overgebracht.

Even later worden we pas echt uitgedaagd als er enkel een opsomming van onderdelen gegeven wordt met de vraag of we alles door één beweging kunnen laten bewegen. Alle mogelijkheden worden uitgetest en alle pogingen die niet slagen worden besproken.

Het is leuk dat er nog een geluidselement is toegevoegd door de dubbele bel. Dit geeft een nieuwe dimensie aan het magneetrad.

Voor de volgende 4 experimenten moet de brug ineens omgedraaid worden. Op verschillende manieren wordt het magnetisch veld van de aarde nagebootst en het effect hiervan op bijvoorbeeld en kompas.

Maar dan; de zwevende kogel. Het plaatje laat al meteen zien dat het resultaat is: een horizontaal ‘hangend touwtje dat toch echt maar aan één kant vast zit,

Het is leuk om deze opstelling na te bouwen en te experimenteren hoeveel kracht er op de pendel gezet moet worden voordat de magneetkracht zich gewonnen geeft en het balletje aan het einde van het touwtje alsnog op grond valt.

De volgende dag proberen we de magneet vormen die je met een zwengel kunt laten bewegen rond diezelfde zwengel. Het idee is leuk, de verschillende vormen ook en iedereen wil graag aan de zwengel draaien om het uit te proberen..

Het spelletje met de tol vinden de kinderen echt geweldig, het duurt even voordat het ze lukt deze te laten draaien, maar zodra het iemand gelukt is krijgt de rest weer een boost om het te blijven proberen. De toevoeging van de propellor is grappig, maar uiteindelijk blijft het principe hetzelfde. De toevoeging van de kegels die juist wel of niet geraakt mogen worden - naargelang welk spel je speelt - is uitdagend en nog best wel lastig.

Conclusie

Het is mooi stevig materiaal dat je de basisbeginselen van magnetisme op praktische manier uitlegt.

De kinderen kunnen lekker aan de slag en zelfs met een onderbouw groep zijn de opstelling goed na te bouwen. Er zit wel veel herhaling in de experimenten, voor de een is dit heerlijk, maar er zijn ook kinderen voor wie het niet snel genoeg gaat. Het is denk ik de kunst een middenweg te vinden of de kinderen vanuit basisopstellingen te laten werken met de extra materialen als toevoegingen in plaats van dit te brengen als nieuw experiment. Dit omdat de verschillen soms minimaal zijn.

De spelletjes zijn leuk; iedereen wil ze proberen, maar het is denk ik een feit dat kinderen tegenwoordig veel geprikkeld worden en ze helaas nog weinig uitdaging vinden in hetzelfde trucje eindeloos herhalen. Door er doelen of challenges aan te koppelen is dit overigens wel iets meer te stimuleren.

Het is fijn materiaal, het is leerzaam en het vertraagt het prikkels zoeken via beeld en geluid omdat ze langere tijd bezig zijn met bouwen met fysieke onderdelen. De verstilling die kan optreden bij het geconcentreerd bouwen van een opstelling is prachtig om te zien, de blik van trots nadat het gelukt is, is onbetaalbaar.

Op basis van mijn ervaringen met het materiaal kom ik tot de volgende beoordeling:

 Juul Rutten
(Montessori) leerkracht